Beter laat dan nooit…een verhaal over ‘uitnodigen’… Een getuigenis van Els


Er is vandaag in ons rusthuis iemand gestorven.

En wanneer zoiets gebeurt, valt het mij op dat mensen gemakkelijker even stilstaan bij het leven, even in vertraging gaan om het zo te zeggen… ook ik…

Ik denk aan de Zuster die net overleden is, wie ze was of wie ik denk dat ze was, wat er tussen ons gezegd en gebeurd is, waar ze van hield, waarvan niet, dingen die ze gezegd heeft…

En ik kom tot de vaststelling dat ik haar in het begin eigenlijk niet echt kende, dat ze eigenlijk bijna niks zei (hoogstens ja of nee), dat ze bijna nooit lachte en niet echt betrokken was bij wat er zich in ons rusthuis allemaal afspeelde, ze naam bijna nooit deel aan de animatie, knutselgroep, zangstonde en als ze wel aanwezig was, was ze gehuld in een somber en soms boos stilzwijgen.

De collega’s omschreven haar als een onvriendelijk en bitter iemand en haar geestelijke achteruitgang ten gevolge van haar dementie kwam bijna als een opluchting. Dan werden we ten minste niet steeds met haar nors en ontevreden gedrag geconfronteerd.

Ik realiseer me dat ik haar, in die drie jaar dat ik hier nu werk, eigenlijk bijna niets heb horen zeggen, behalve dan die ene keer…

Die keer met de poëzienamiddag toen ik nog niet lang met Human Design in contact gekomen was en zoooo enthousiast en gefascineerd was dat ik iedereen (of ze het nou wilden horen of niet) erover vertelde en zo ongeveer een chart maakte van iedereen die zo naïef was me zijn of haar geboortegegevens door te geven, dus ook van de bewoners van ons rusthuis! Je kon immers nooit weten of het van pas zo komen in mijn eeuwige zoektocht naar antwoorden.:-))))

Die keer dus met die poëzienamiddag toen ik net had ontdekt dat de Zuster een Projector was en dus misschien wel graag wilde ‘uitgenodigd’ worden om deel te nemen aan de voordracht.  De bedoeling was dat ik en mijn collega enkele gedichten zelf zouden voordragen waarna we hoopten dat onze bewoners het zouden overnemen en ‘en masse’ gedichten van vroeger, dat was het thema, zouden beginnen voordragen met de bedoeling hen vooral geestelijk te stimuleren.

Dus ik tegen mijn collega: ” Waarom vragen we niet aan die Zuster om ook een gedicht voor te dragen. Ik heb gehoord dat ze vroeger in het onderwijs gestaan heeft en Nederlands gaf, die moet toch nog wel enkele leuke gedichten kennen, denk je niet?”

Mijn collega: “Euuuh, ben je gek, die is zo dement als ze groot is, ze heeft in de laatste jaren amper iets gezegd en haar toestand verslecht nog steeds, no way dat die nog een gedicht kan voordragen, ze kan amper een volledige zin vormen en daarbij, met haar karakter, zou je het haar DURVEN vragen?”

Ikke: “Wel…. kweenie… we zouden het toch kunnen proberen… wie weet…”

Zij: ” Tja, van mij mag het… maar… op eigen risico!:-)))”

Dus die bewuste namiddag trok ik mijn stoute schoenen aan en besloot de storm te trotseren!:-)))

Ik dus op weg naar de Zuster om de uitnodiging over te brengen.

Ik moet toegeven dat ik in haar aanwezigheid altijd een beetje nerveus was en dat was deze keer niet anders behalve dan dat ik besloten had er ‘door te ademen’ en toch te proberen contact met haar te maken in de hoop dat ze tenminste de vraag zou begrijpen.

Ik ging dus naast haar zitten, raakte haar arm aan en sprak haar aan, ondertussen proberend oogcontact te maken, en zowaar, ze keek terug… “Zuster, straks worden er in de grote zaal gedichten voorgedragen. Wat denkt u? Als u zich geroepen voelt, zou u misschien ook iets kunnen zeggen? Ik heb gehoord dat u daar vroeger wel goed in was en als u wilt, zou het leuk zijn om van u een gedicht te horen…heeft u zin om te komen?”

Ze keek een tijdje terug, glimlachte en zei, JA! En ik dacht OMG ik heb haar nog nooit zien lachen!:-)))) Ik twijfelde er wel aan of die JA wel een JA was want ik wist niet goed of ze de vraag wel begrepen had. Maar goed, dat zouden we die middag dan wel zien.

Dus… om 14u verzamelden bewoners en medewerkers zich in de grote zaal voor de poëzienamiddag. En inderdaad, na een paar gedichten door mezelf en mijn collega, begon de ambiance er in te zitten en onze bewoners begonnen zelf ook talloze gedichtjes en gezegden ‘van vroeger’ op te zeggen, heeeel erg leuk!

Mijn collega vroeg: “En? hoe zit het nu met de Zuster? Wil ze nu iets voordragen? Al zegt ze maar een paar woorden…

Dus ik nog eens de uitnodiging overgebracht en ik kreeg terug :JA!

De microfoon werd doorgegeven en…. iedereen hield de adem in… ik zag hier en daar wat andere Zusters twijfelachtig en zelfs afkeurend kijken, zo van; “Wat durven ze nu vragen aan zo iemand! Willen ze haar soms belachelijk maken?” Ik hoorde zelfs een Zuster fluisteren op redelijk luide toon: “Ge weet toch dat dat mensken dat niet meer kan!”

En toen….

…..kwam de woordenstroom.  Een gedicht zoals ik zelden een gedicht gehoord heb! In een redelijk oud Nederlands met woorden van soms meer dan vijf(!) lettergrepen lang! Onze ‘demente’ Zuster droeg een gedicht voor op perfect rijm (waardoor we zeker wisten dat het correct was) van wel zes strofen lang (lange strofen!)Ik weet zelfs niet waarom we haar een microfoon gaven want die had ze duidelijk niet nodig! Ze declameerde met luide stem, hoorbaar door gans de zaal, met een vuur en passie om jaloers op te zijn! Je hoorde aan haar ademhaling dat ze fysiek moeite moest doen om de woorden kracht bij te zetten maar zelfs dat was geen beletsel om ‘haar’ gedicht voor te dragen met veel gevoel voor drama!

On-voor-stelbaar!!!

Toen de laatste woorden wegstierven kon je een speld horen  vallen……ik kreeg een licht duizelig gevoel (waarschijnlijk omdat ik bijna tijdens het hele gedicht mijn adem had ingehouden!:-)))) en ik kon alleen maar denken: “Watte?????”

Na nog een paar seconden begon iedereen als gek te applaudisseren en lofbetuigingen te roepen, die ze, met een glimlach(!) en een wuifhandje, gracieus in ontvangst nam…

Niet te geloven!!!!! Moest ik het niet zelf gezien en gehoord hebben…. van een dement iemand!!!!!!

Ik verlaat de zaal in een euforische roes! Daarvoor doe ik het! Daarvoor ben ik verpleegster geworden… voor deze momenten! De MAX!!!!!

Als alles achter de rug en opgeruimd is, blijven de gedachten door mijn hoofd spoken… Wat was dat nu? Toeval? Een helder moment?Een dwaling van het brein? OF…. is het toch die ‘uitnodiging’ die het hem gedaan heeft? En kan je iemand na meer dan tachtig(!) jaar miskenning , door dementie heen, toch nog een beetje naar zichzelf terugleiden door op een ‘juiste’ en respectvolle manier in interactie te gaan… ik weet het niet…

Wat ik wel weet is dat de Zuster sindsdien is blijven lachen als ik haar opzocht en dat ik op mijn beurt haar ben blijven vragen en ‘uitnodigen’ om samen te werken en dat ik nooit nog een norse ja of nee gekregen heb, alleen vriendschap en respect…. en dat ik soms de hartsverbinding  tussen ons voelde, die naar mijn mening tussen elk van ons mogelijk is, als we maar…. vragen, uitnodigen, informeren….. want daarvoor doen we het…

…. en dan breekt de hemel open!

In liefde,

Els

Comments & Responses

Comments are closed.